IOM – SEPFOPE Lansa Seminariu Traballador Migrante




IOM lansa seminariu Traballador Migrante ba dahuluk iha Timor Leste atraves servisu hamutuk ho Sekretariu estadu Politika Formasaun Profesional Empregu (SEPFOPE) Dili – Novu Turismo (7/11). Seminariu konaba Traballador migrante ne’e ho objetivu atu identifika oportunidade no dezafiu ba jestaun traballador Migrante iha Timor leste. Seminariu konsultativu ne’e hanesan mos pasu dahuluk elaborasaun Planu Asaun Nasional ba traballador migrante hodi identifika perioridade no medida ne’ebe sei foti iha implementasaun sistema jestaun traballador migrante ne’ebe transparante no efisiente iha Timor leste.


Diretor Jeral SEPFOPE, Jacinto Barros Gusmão hateten katak Timor Leste tenke kontrola ba traballador estrangeiru sira, atu nune’e sira bele kumpri lei timor nian labele mai bisnis komforme sira nia hakarak. nia dehan, ita simu investor husi rai liur ne’e tanba sira mai fahe esperensia ba Timor oan sira atu nune’e taraballador sira rai liur karik sira mos iha esperensia konaba investor, ida ne’e importante tebes ba ema atu sai ba liur, maibe ita mos tenke hadia sira nia planu asaun annual, dehan katak atu haruka ba ema nia rai tenke iha skill no esperensia



SEPFOPE servisu hamutuk ho parseiru dezenvolvimentu sira hanesan World Bank, ILO, IOM halao sorumutu iha Hotel Novu Turismu ho topiku: “Labor Migration in Timor Leste Consultative Workshop Iha topiku interesante nebe aprezenta husi penalista sira koalia koanaba labour migration husi perspektiva nebe diferensia hanesan situasaun engeral konaba opportunity and challenges nebe labour migration sira infrenta, exemplu hanesan iha Australia, Regiaun Asia nian no Timor Leste. Prezensa Banku Mundial nian hodi fahe mos esperensia konaba sira nia rezultadu peskiza “Future of the Timor Leste’s Economic liga ho rekursu minarai Timor Leste nian nebe sei iha buat barak ita dependenti ba osan mina tasi timor /timor sea. Lesson learn husi consultative workshop:
      1. SEPFOPE Timor leste bele hetan esperensia foun liu-liu konaba oinsa atendimentu ba labour migration sira iha Asia nian. 
      2.  Importante mai ita atu entende diak liu koanaba Cross cutting issues migration sira nian. Involve ema hotu interligadu hodi diskuti no fo solusaun diak ba asuntu labour migration liu-liu iha Timor Leste. 
      3.  Oinsa atu halo mainstreaming LABOUR migration in to the development process to consider to the national policy in development goals. 
      4.  Ita presiza identifika didiak Opportunity ho Challenges nebe ita nia labour sira durante infrenta no fo solusaun. 
      5.  Timor Leste mos bele hanoin karik ba future bele hari mos sentru ida nebe it abele hanaran TL LABOUR MIGRATION Center. Nia funsionamentu oinsa atu halibur no fransfere informasaun ba labour sira, fo protesaun hodi garante direitu de migration
      6. SEPFOPE iha oportunidade diak hodi fahe mos esperensia oinsa ita halo ona gestaun no policy hodi garante fo protesaun ba ita nia labour migration / traballador sira nebe servisu iha rai liur hanesan Korea no Australia (aprezenta husi DG).
Iha fatin hanesan Chief of Mission Bruno Maltoni, PHD hateten, IOM mos fasilita ba dezenvolvimentu ba planu asaun ba migrasaun traballador ne’ebe mak tama sai, tanba planu asaun hanesan dokumentu ida atu bele fornese ba ema hotu-hotu no oinsa atu jere traballador estrangeiru sira. “Atu minimiza dezempregu rai laran, IOM mos esforsu an no servisu hamutuk ho SEPFOPE no Negosiu Estrangeiru atu kontrola ba imigrasaun ema estrangeiru no timor oan,” dehan nia.
Partisipa iha Workshop Konsultasaun ne’e, Director Geral SEPFOPE, funsiunariu SPFOPE, reprezentante husi agencia internasionais World Bank, ILO, IOM no Civil Society.



Unika no Fernando Araujo.

No comments:

Post a Comment

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...