Istoria Susesu Sentru Formasaun Nicolau Lobato (CFNL) Programa Hortikultura no Florikultura

Istoria Susesu Sentru Formasaun Nicolau Lobato (CFNL)

Programa Hortikultura no Florikultura

Sentru Formasaun ne’ebe mak lokaliza iha Suku leorema, Postu Bazartete, Munisipiu Liquisa mak ho moto “Se ema bele tansa ita labele’’ ho nia vizaun no misaun katak osan mos bele hetan husi rai maran, laos deit husi tasi ka mina rai, ikan iha tasi laran, nune’e mos husi funsionariu publiku maibe sector agrikultura importante bele haburas, hadia ekonomia familia nian iha area remotas, modalidade bazika mak laos osan maibe tenki iha kuinesimentu uitoan, hakarak halo serbisu ke’e rai, hamos rai no kuda buat ruma, serbisu grupo ka koperativa hanesan chave no susesu ba aktividade agrikula. Hortiklutura no florikultura hanesan aktividade ne’ebe ema hotu bele halao no mos hanesan alternativa ka solusaun ba juventude ka ema hotu ne’ebe la hatene le’e no hakerek.

Formandus iha Centru Formasaun Nicolao Lobato/Media SEPFOPE

Liu husi hortikultura no florikultura bele kompleta mos paisajem turistiku nebe furak iha fatin nebe deit, haburas aktividade hortikultura no florikultura liu husi kuda modo, aifuan, aifunan no seluk tan garantia ba kuantidade, kualidade parodusaun hodi komplete iha merkadu no introdus teknologia moderna iha programa hortikultura no florikultura nian iha nasaun foun ida ne’e, liu husi programa ne’e bele motiva no muda mentalidade ema nian atu sai badinas, disiplina, serbisu hamutuk, ajuda malu, aprende no halo buat foun ho diak no kapas no aktividade ne’ebe halao bele halo ema gosta hare’e no apresia mos hodi hamoris sentimentu inovador, motivador, kore ema husi dependensia ekonomika, no bele sai mos ezemplu ba ema hotu-hotu 
Luis M.R.F Lobato nudar  Direktur ba sentru Formasaun ne’e informa katak sentru Formasaun ne’e iha tinan 2012 hari’i ho osan rasik hafoin ida ne’e tamba iha interese atu sai parseiru ho Governu hodi hakbi’it kuinesimentu komunidade nian mak iha tinan 2013 submete proposta iha Gabinete Sekretaria Estadu SEPFOPE atu bele tulun Governu nia programa ne’ebe ho politika atu bele redus numeru desempregu no kiak ka mukit liu husi kapasitasaun no fo servisu ba formandu sira.

viverus iha Centru Formasaun Hortikultura no Florikultura

Misaun no vizaun husi CFNL hatan mos ba politika Governu liu husi SEPFOPE hodi halao programa foun nebe mak benefisiu tebes ba desenvolvimentu rai ida ne’e liu husi hakbi’it no kapasita rekursu umanu, no empregu ba benefisiariu sira hodi bele hadia ekonomia familia nian atu bele redus numeru kiak no mukit. Hafoin submete proposta iha mos atensaun husi Governu hafoin halao visita ba iha Sentru refere hodi hare’e besik liu tan programa hirak ne’ebe mak temi iha poposta nia laran no hare’e tamba programa ne’e foun no iha ona investimentu husi Timor oan nebe mak hakarak kontribui ba desenvolvimentu, introdus mos ekipamentu foun iha area remotas.

Instituisaun SEPFOPE liu husi ekipa panel ne’ebe mak hare’e kona ba proposta hiraknebe mak submete tiha ona iha Gabinete no hafoin halao visita Governu iha dever atu hakbi’it empresariu Timor oan ne’ebe mak iha intensaun atu halao programa foun nebe mak benefisia ba povu iha rai ida ne’e.

Direktur CFNL iha dadalia ho Xefi Gabinete SEPFOPE, Benigno da Cruz konfesa katak agradese ba apoiu husi Governu hodi sai parseiru ne’ebe mak kontribui mos ba Politika V Governu nian iha parte hakbit kapasidade Timor oan nian, maske nia rasik investe ona osan ho montante ne’ebe mak bo’ot ba Sentru Formasaun refere, ho hanoin ida katak saida mak nia halo tenki iha kontribuisaun ba rai doben ida ne’e, bele hakbit kuinesimentu Timor oan nian maske iha tempu ne’ebe mak badak ( fulan 3), tenki hahu introdus sasan modernu ba komunidade iha area remotas, investimentu nebe mak investe agora sei la hetan lukru ho numeru bo’ot iha tempu badak nia laran maibe fiar an katak wainhira nia badinas, iha jeitu, halo promosaun ba merkadu, prepara kondisaun ne’ebe mak diak no modernu iha futuru sei hetan lukru ne’ebe mak bot liu fali ida ne’ebe mak nia investe.

Sentru formasaun ne’ebe mak iha ambisaun maka’as hodi utiliza sasan modernu ne’e mos konfesa katak agora ne’e sei aumenta tan rai nia luan atu bele garantia kuantidade wainhira halao kontratu ho parseiru sira, tamba durante ne’e ho kondisaun rai ne’ebe mak seidauk luan Sentru ne’e seidauk garantia kuantidade ba parseiru sira hodi nune’e sentru refere bele sai mos nudar fatin turismu ba hortikultura no florikultura, bele mos aumenta numeru serbisu ba formandu sira ne’ebe mak kapasita ona iha sentru refere no bele hatan ba programa Governu nian ne’ebe mak hakarak iha sentru nasional iha area hortikultura no florikultura atu bele introduz ba maluk Timor oan hotu ne’ebe iha hakarak atu aprende oinsa bele hakbi’it kapasidade no bele kria serbisu ba an rasik liu husi hatutan matenek ne’ebe mak sira hetan durante formasaun. Iha tinan 2013 ho desizaun ekipa panel ba avaliasaun proposta nia desizaun hodi apoiu CFNL ho total orsamentu $ 70.000,00 atu bele kapasita joventude sira iha programa hortikultura no florikultura, hafoin asina kontratu iha fulan Juniu, Direktur CFNL hahu kedas aktividade formasaun iha Fulan Juliu tinan 2013 hodi kapasita Timor oan hamutuk 76 durante fulan tolu nia laran ne’ebe mak formador husi nasaun vijinu Indonesia, durante formasaun materia ka tipu formasaun iha oin tolu mak hanesan mudansa mentalidade husi estudante sira, formasaun fisiku, no formasaun tekniku.

Iha CFNL Direktur sentru iha mos kriteria ba estudante sira atu oinsa bele aproveita apoiu husi Governu liu-liu disiplina oras. Wainhira estudante ne’ebe tuir formsaun la disiplina sempre falta sei iha sansaun no hafoin fo sansaun maibe atitude nafatin hela deit sei hasai no fo oportunidade ba sira seluk ne’ebe mak hakarak aprende. Durante formasaun no hafoin formasaun wainhira kontratu sai nudar serbisu nain iha CFNL, Luis informa katak nia hasai ona ema nebe mak la disiplina tuir formasaun no serbisu hamutuk nain 15 inklui kordenador jeral sentru nian.

Sentru Formasaun ne’ebe mak forma joventude hamutuk 76 ho durasaun fulan 3 iha tinan 2013 agora daudaun emprega ona formandu sira ne’ebe mak iha kuinesimentu diak hodi hahu hala’o aktividade produsaun iha Sentru refere atu matenek ne’ebe mak formandu sira hetan iha formasaun labele lakon, no kontinua implementa iha sira nia moris loro-loron liu husi konfiansa husi superior ba formandu sira.

formandu ne’ebe mak remata ona formasaun iha CFNL Direktur Sentru Formasaun fo ona serbisu ba formandu hamutuk 45 ne’ebe mak agora daudaun serbisu ona, hodi implementa matenek ne’ebe  mak sira hetan husi formador sira, no seluk husi formandu sira agora daudaun halao serbisu rasik iha sira nia hela fatin atu bele loke serbisu ba a’an rasik liu husi materia ka matenek  ne’ebe mak durante ne’e sira hetan iha tempu formasaun ba programa hortikultura no florikultura.

Ida ne’e mak istoria susesu ne’ebe mak realiza tiha ona husi CFNL ( Centru Formasaun Nicolau Lobato) ne’ebe mak lidera husi Sr. Luis M.R.F.Lobato iha Leorema hodi bele sai parseiru baGovernu hodi hamutuk povu nia mehi atu hasai husi kiak no mukit

 Wainhira hakarak konfirma ka hetan esplikasaun klean bele kontaktu ba Direktur CFNL ho nomor kontaktu +670 77278555.KaBenigno da Cruz nudar Xefi Gabinete SEPFOPE ho nomor kontaktu +670 77327564/3310411.